ELEŞTİREL DÜŞÜNCE
8. KONU
ELEŞTİRİ SEKÜLER MİDİR?
Eleştirel Düşünce konusu için kitap arayışımız sırasında bu konuda birçok yabancı kaynak mevcut olsa da bunlardan Türkçe’ye çevrilmiş eser veya Türkçe kaynak bulma noktasında epey zorlandık. Bu sebeple de bu alanda akademik bir çalışma olan Talad Asad, Judith Butler, Saba Mahmood ve Wendy Brown’un seküler eleştiri üzerine dayandırdıkları tezleri ve bu konu üzerinden birbirlerine verdikleri cevapları kitaplaştırdıkları “Eleştiri Seküler midir?” adlı eseri tanıtmaya karar verdik.
Biraz önce de belirttiğim gibi eser akademik bir çalışma, haliyle dili de normal eserlere göre biraz ağır ve çok fazla felsefi düşünce ve bilgi içermekte. Bu yüzden kitabın tanıtımını olabildiğince basit bi şekilde yapmaya çalışacağım.
Eser, eleştiri kelimesinin çıktığı noktadan başlayarak, kelimenin anlamının zaman içindeki gelişimine de değiniyor. Ardından seküler ve sekülerizm kelimelerini de açıklayarak; eleştiri ve seküler(izm) arasındaki bağlantıyı göstermeye çalışıyor. Elbetteki bu düşüncenin yani kitabın çıkış noktası zamanında bazı ülkelerde yaşanan ve bazı dinleri (aslından daha çok İslâmı) hedef alan karikatür krizleri. Kitabın yazarları bu karikatür krizlerinin seküler (laik) dünya görüşüyle ilişkili olabileceğini belirterek eleştiri ve seküler düşünce sistemi arasında bağ kurmaya çalışıyor. Ayrıca yazarlar, bu krizlerin ardında yatan gerekçelerin eleştiriden daha çok seküler (laik) bir anlayışa dayandığına değinerek bu gerçeği anlamak ve ona göre insanların eleştiriye açıklık derecesini belirleme taraftarı.
Eserin bana göre amacı ise, dinlerdeki ama özellikle de Müslümanların eleştiri anlayışı ve bu anlayışın dozajının belirlenmesinin önemi. Dinlere, inançlara ve kişilere gelen olumsuz eleştiri ya da bakış açılarına nasıl bir eleştirel açıyla yaklaşılması gerektiği kitabın asıl konusu diye düşünüyorum. Belki de bu kitap eleştiri kültürü sahasında, dinlerin (daha çok İslâmın) seküler dünya görüşüne uyum sağlama noktasında beyin fırtınası yapabilmek adına başvurabileceği bir kitap olabilir.
Bu tarz akademik kitaplarla ilgilenenler için ya da eleştiri konusuna farklı bir tarzdan yaklaşmak isteyenler için “Eleştiri Seküler midir?” kitabı okunmak için sizleri bekliyor.
İyi okumalar…
Elifnur Takavcu