INVICTUS (YENİLMEZ)

 

“Liderlik, insanları ortak bir amaç için yönlendirme kapasitesi ve iradesidir.

Bunun için gereken özgüveni karakter sağlar.”

 -Bernard Montgomery

 

Liderlik zor ve değişik bi konum.  Onu hak etmek ayrı bir konu o pozisyonu doğru, etkili ve de dengeli bir biçimde idare edebilmek apayrı bir konu.  Hatta bazen zor ve çetrefilli bir iş veya meslek gibi bile geliyor bana.  Belki de bu konum her insanın harcı olmadığındandır.  Bilemiyorum.

 

Lider kelimesinin içini dolduran, tabir-i caizse ona ruh üfleyen kişiler neden nadir bulunur ki bu dünyada?  Buna verdiğim cevap sıklıkla şu oluyor; İnsan idare etme ve yönetme sanatı kolay bir şey değil.  Liderlikle ilgili okuduğum bir kitapta liderlerin olmazsa olmazlarına değiniliyordu.  Karakter, iletişim, dinleme, inisiyatif, özgüven, sorumluluk, vizyon gibi daha birçok özellik sırasıyla açıklanıyordu.  Bu ay tanıtacağım filmin ana karakteri ise bu özelliklerin vücut bulmuş hali olan Güney Afrika’nın efsanevi lideri Nelson Mandela’dan başkası değil.  Lider, hele hele efsane gibi bir sıfatla anılabilmek güçlü beceriler gerektiriyor bana göre.  Herkeste bir arada bulunmayan hasletler belki de…

 

Yenilmez (Invictus) yapımını 2 yıl önce izlemiştim, aklıma kazınan bir yapım olmuştu. Zira, düğüm ya da kangren haline gelmiş problemlere lider bir bakış açısı ile nasıl yaklaşılması gerektiğini görebilmek açısından etkili bir yapım Invictus. 

 

“Yaşamı, mücadele olan” bir insan ve bir lider Mandela. Bu mücadele, gençlik yıllarından başlayarak hapis dönemi ve başkanlığı sırasında da adım adım takip etmiş onu.  Bu yapım da, başkan seçildikten sonraki bazı olaylara ışık tutuyor.  Ragbi (rugby) futbol takımı ile olan iletişimi ve bu spor sayesinde ırkçılık ile ayrılmış ve kırılmış olan halkını yeniden birlik haline getirme çabası, sakin ve etkileyici bir anlatım tarzı ile ele alınmış.  Mandela’nın liderlik pozisyonunu nasıl kullanılması gerektiğini bilen ender insanlardan olduğunu iki saate sığdırılmış bu anlatımla görmemiz istenmiş sanki.

 

Değişime ve yeniliğe açık olmanın liderlerin en büyük özelliklerinden biri olduğunun bilincinde olan Mandela, “Durum gerektiğinde ben değişmiyorsam bunu başkalarından nasıl beklerim?” diyerek değiştirdiği kendi ile birlikte halkının birlik içinde değişimine de ön ayak oluyor.  Bunun için önce halkını tanıyor.  Korkularını, acılarını, önyargılarını tanıdıktan sonra bunlardan kurtulma adına çözüm yolları bulmaya girişiyor.  Bunun için de halkını siyahıyla beyazıyla bir araya getireceğine inandığı Ragbi sporunu birleştirici unsur olarak görüyor ve bu sebeple takımın kaptanı Francois Pienaar ile güçlü bir arkadaşlığın temellerini atıyor.  Bu adımı; “Liderin hep örnek olması gerektiğini düşünmüşümdür” diyerek kısaca özetliyor aslında.  İşte bu yüzden her bir hareketi ile zamanın intikama değil, kucaklayıcılık temelli “insanî manevra”lara ihtiyacı olduğunu vurguluyor ve bunu uyguluyor. 

 

Birleştiriciliğin yadsınamaz gücünü karakterinden, değişiminden, bakış açısından, vizyonunun büyüklüğünden, motivasyonundan ve içindeki insan sevgisinden alan Mandela, başta Francois olmak üzere gönüllerde nasıl da makes bulacağının en güzel örneği.  Bunu, kendisinin yanında çalışmaktan çekinen beyaz kesime söylediği sözlerle özetliyor:  “Gitmenizin sebebi diliniz, derinizin rengi ya da önceden çalıştığınız kişiler yüzünden kapı dışarı edilmekten korkmanızsa, böyle bir korkuya gerek olmadığını söylemek isterim.”

 

Son olarak; Mandela’nın adımlarının arkasında yatan bir sebebe değinmeden yazının eksik kalacağını düşünüyorum. Affetmek…  Affetmenin ruhu özgür kılacağı düşüncesi liderlik başarılarının temel sebeplerden bana göre. Francois’in şu sözleri filmin olduğu kadar Mandela’nın da hayatının kısa bir özeti adeta: “Ben nasıl olup da 30 yıl bir hücrede yattıktan sonra seni oraya tıkanları affedebildiğini merak ediyorum.”

 

Değişim ve değiştirmek cesarete ihtiyaç duyar. Farklılıkları kenara koyarak birlik olabilmek ise bu cesaretin meyvesidir.

 

Ruhun şad olsun Mandela…

 

P.s.: Liderlik ile ilgili bonus filmler;

Goodbye Bafana,  Gandhi,  The Iron Lady,  Coach Carter,  Remember the Titans,  Moneyball,  Lincoln,  Braveheart.

 

Elifnur Takavcu

ent.enttak@gmail.com